Behandeling
Gebitsonderzoek
Voorafgaand aan de gebitsbehandeling is het van groot belang dat het gebit uitgebreid wordt gecontroleerd. Dit gebeurt op een gestructureerde manier. Zonder steun voor het paardenhoofd, een mondsperder, een goede lichtbron en spiegeltje is dit onmogelijk. Het gebitsonderzoek bestaat uit het grondig bekijken en betasten van alle harde en zachte weefsels in de mondholte.
Een grondige gebitsinspectie is uitermate belangrijk omdat hierbij aandoeningen in een zeer vroeg stadium opgespoord kunnen worden. Deze kunnen vervolgens in dit vroege stadium gecorrigeerd worden, voordat er klachten en onherstelbare schade aan het gebit optreedt.
Bovendien is het van belang dat de tandarts eerst een goed beeld voor zichzelf schetst van wat er aangepast moet worden aan het gebit, alvorens deze te werk gaat. Ik besteed om deze reden genoeg tijd aan de gebitsinspectie.
Sedatie
Voor een grondige gebitsbehandeling is het noodzakelijk om het paard in een licht roesje te brengen. Het paard kan tijdens dit roesje staan en hoort, ziet en voelt alles. Op deze manier kan de behandeling op een zorgvuldige en comfortabele manier plaatsvinden. De eindcontrole van de behandeling (zie kopje behandeling) kan niet plaatsvinden zonder een goed gesedeerd paard. Ook zorgt het voor veiligheid van de gebitsverzorger, de eigenaar en het paard zelf.
Het paard wordt in een licht roesje gebracht door sedatie via een injectie in het halsader. Het middel dat ik gebruik voor de behandeling is Detomidine, wat zorgt voor relaxatie van de spieren en lichte pijnstilling. Daarnaast kan bij sedatie via injectie een tweede middel worden toegevoegd (butorfanol). Dit middel is een sterkere pijnstiller. Dit kan van pas komen bij paarden die een pijnlijk proces in de mond hebben (zoals diastemata (spleten tussen de kiezen), tandgevoeligheid door ouderdom, losse kiezen, en dergelijke).
Naast sedatie via injectie kunnen moeilijk benaderbare paarden of paarden met angst voor een injectie ook in een licht roesje worden gebracht met Domosedan Gel, detomidine dat via de slijmvliezen wordt opgenomen. Als dit uw voorkeur heeft, laat het mij dan op voorhand weten, zodat ik hier rekening mee kan houden. Omdat sederen met Domosedan Gel langer duurt (45 minuten in plaats van 5 minuten inwerktijd), prefereer ik om dit enkel uit te voeren als het paard in kwestie niet het eerste paard is op de stal. Indien dit wel het geval is of in het geval dat alleen dit paard moet worden behandeld, dan breng ik extra kosten in rekening ter compensatie van de wachttijd.
Sederen is niet zielig, het is de enige manier om de paardenmond grondig te kunnen inspecteren.
Uitrusting voor de gebitsbehandeling
Voor een grondige gebitsbehandeling is een uitgebreide tandheelkundige uitrusting met verschillende instrumenten van belang.
Lichtbron
Allereerst is een goede lichtbron van groot belang! Zonder goede lichtbron kan geen goede, grondige inspectie
en behandeling plaatsvinden. Ik werk met een lamp op mijn hoofd waardoor ik precies kan zien waar ik mijn
instrumenten plaats. Op deze manier houd ik de volledige controle tijdens elk stadium van de behandeling.
Ongemakken voor het paard worden op deze manier tot een minimum beperkt. Bovendien kunnen sommige
procedures niet eens worden uitgevoerd zonder goede lichtbron en goede instrumenten, zoals het diagnosticeren
en uitspoelen van diastema’s (ruimtes tussen de kiezen waar voedsel in vast kan komen te zitten).
Handmatig versus elektrisch vijlen
Ik werk volledig elektrisch en heb hier verschillende redenen voor. Allereerst kun je veel nauwkeuriger werken met elektrische vijlen. De koppen van de elektrische vijlen zijn veel kleiner, waardoor je enkel aan één kies tegelijk kunt werken. Het gaat bovendien sneller, wat de behandelingsduur verkort. Daarnaast zijn alle delen van het gebit goed te bereiken door de verschillende elektrische vijlen die ik bezit.
Onderstaand vindt u afbeeldingen van een deel van mijn uitrusting. De lange elektrische vijlen aan de linkerzijde zijn speciaal bedoeld voor de kiezen. Door op de vergroting te klikken komt het relief nog beter in beeld. De verschillende koppen zijn noodzakelijk om overal in de mond grondig aan het werk te kunnen gaan. De kortere elektrische vijlen aan de rechterzijde zijn speciaal bedoeld voor de snijtanden.
De verschillende vijlen hebben allen een ander doel tijdens de behandeling. De verschillende plaatsing van de instrumenten in de paardenmond is hieronder zichtbaar op de foto's.
Behandeling
De behandeling zelf start bij het corrigeren van de snijtanden alvorens de mondsperder in de mond wordt aangebracht. De mondsperder steunt namelijk op de snijtanden. Het is daarom belangrijk dat alle in contact staan met de mondsperder, zodat de druk (veroorzaakt door de mondsperder op de snijtanden) zo gelijkmatig mogelijk verdeeld wordt.
Vervolgens wordt de mondsperder ingebracht en begint het werk aan de kiezelrijen. Met behulp van een goede lichtbron is elk stadium van de behandeling goed te volgen. De mondsperder wordt hierna uit de mond gehaald en dan volgt een zeer belangrijk deel: de controle van de kiezenrijen.
Controle
De controle van de kiezenrijen vindt plaats omdat er tijdens de behandeling wordt gewerkt met een mondsperwer in. Er wordt dus apart aan zowel de boven- als de onderkaak gewerkt, maar of deze twee rijen daarna perfect op elkaar passen in dan natuurlijk nog maar de vraag. Dit dient dan dus gecontroleerd te worden. Bij deze controle wordt de maalbeweging van de kiezenrijen handmatig nagebootst (zie onderstaande video). Terwijl de kiezen over elkaar heen worden bewegen wordt langs de wang de mond in gekeken naar de mate van contact. Het streven is even veel contact tussen alle kiezen, waardoor de druk gelijkmatig over de gehele kiezenrijen wordt verdeeld. Wanneer bij de controle wordt geconstateerd dat het gebit nog niet perfect op elkaar past, dan wordt dit aangepast en vervolgens weer gecontroleerd. Dit proces van controle, aanpassen, controle, aanpassen, ed. gaat net zo lang door tot het gebit perfect op elkaar past. De uitvoering van deze controle kan enkel worden uitgevoerd bij een gesedeerd paard en door iemand met een getraind oog en ervaring. Helaas wordt deze laatste cruciale stap vaak achterwege gelaten.
De linker foto toont de wijze van het uitvoeren van de controle. De rechter foto toont de rechter zijde van een gebit voorafgaand aan de behandeling. Te zien is een slecht contactoppervlak, de eerste paar kiezen zijn volledig uit contact. Het is dus niet mogelijk voor het paard om met deze kiezen voedsel fijn te malen. Dit is dus niet wat we willen zien als eindresultaat, maar wat wel er kan gebeuren wanneer deze eindcontrole niet of slecht wordt uitgevoerd.
Onderstaande video toont een goed contactoppervlak over de gehele kiezenrij aan het einde van de behandeling. Het is lastig om goed in beeld te krijgen op video, het beeld is veel beter voor de tandarts zelf.
Patiëntdossier
Transparantie is voor mij erg belangrijk. Tijdens de behandeling besteed ik dan ook veel aandacht aan uitleg aan de eigenaar door alles te laten zien en voelen. Achteraf maak ik een uitgebreid verslag van de behandeling. Op deze manier probeer ik mensen bewuster te maken wat er nu eigenlijk gebeurt bij de behandeling van het gebit van hun paard. Ook is het voor een vervolgafspraak fijn om op papier te hebben hoe het gebit er afgelopen keer uit zag en om te bekijken of er verbetering is opgetreden.
Ik werk met een digitaal systeem en mijn patiëntendossier krijgt de eigenaar dan ook toegestuurd via de mail. Hieronder een voorbeeld van een dergelijk patiëntendossier.
